Oude begraafplaats in Steenderen ontdekt

Bron: de Zwerfsteen 2007/3 (september 2007)

Het was op TV Gelderland en het stond in alle regionale kranten: "Archeologische opgravingen in Steenderen". Om precies te zijn: naast de brandweerkazerne. Waar de uitbreiding van het industrieterrein (Steenderdiek) moet komen wordt eerst onderzoek gedaan naar sporen van leven uit vroeger tijden. Natuurlijk helemaal spekkie voor het bekkie van de Historische Vereniging. Het duurt nog wel even voor het onderzoek afgerond is. Dan besteden we er uitvoeriger aandacht aan. Voor nu volstaan we met een korte indruk van de eerste vondsten.

Door omstandigheden staat dit nummer in feite in het teken van begraafplaatsen. Hieronder zien we reeds (van de voorpagina) een foto van de opgravingen in ons dorp, vlakbij de brandweerkazerne. Historisch nieuwsgierig als we zijn hebben we meteen nadere informatie gevraagd. Maria Schotman maakte er een korte notitie van. Dat sloot goed aan bij haar andere artikel (verderop in deze Zwerfsteen), te weten het nader bekijken en beschrijven van de geschiedenis van de R.K. Begraafplaats in Steenderen, een jongere begraafplaats.

-

Gelukkig gebeurt het tegenwoordig steeds vaker dat op terreinen waar nieuwbouw gepland is eerst onderzoek wordt gedaan naar het verleden. Uit het archeologisch onderzoek is gebleken dat er al lang geleden nog een begraafplaats is geweest in Steenderen. De overledenen uit deze buurt werden zo rond 1100 voor Christus (ruim dertig eeuwen geledenl !) op een heel andere plek begraven en wel naast de plek waar nu de brandweerkazerne staat. Er is door de onderzoekers een urn met crematieresten gevonden en veel resten van kringgreppels, wat duidt op begraafplaatsen. Na het cremeren van een lichaam werden de resten in een urn verzameld of gewoon op een hoopje. In een ronde kring werd grond op een hoop gegooid, waardoor ronde grafheuvels ontstonden. De greppels waar het zand uitkwam zaten rondom de heuvel, vandaar de naam kringgreppel.Even in het kort iets over de systematiek die wordt gevolgd bij het vastleggen van de bijzonderheden van de archeologische vondsten. Alle vondsten worden gearchiveerd. Als er donkere verkleuringen in het zand te zien zijn, kan dit duiden op iets. Deze verkleuringen worden nauwkeurig omkaderd en uitgegraven. Dit noemt men een spoor. Alle scherven die in zo'n spoor gevonden worden gaan in een plastic zakje en worden bij het spoor vastgepind, tot het verder genoteerd wordt en er foto`s van gemaakt zijn. Ieder spoor heeft een nummer en alles wat met dit spoor te maken heeft krijgt hetzelfde nummer. Ook worden de verkleuringen in het spoor nauwkeurig getekend en gemeten. Geprobeerd wordt om de scherven zo goed mogelijk te dateren, wat een beter tijdsbeeld geeft van de opgravingen.

Aan de overkant van de brandweerkazerne zijn twee oude waterputten gevonden, gemaakt van uitgeholde boomstammen (zie foto).
Deze dateren van een latere periode, waarschijnlijk rond de middeleeuwen.
De projectleidster, archeologe Kim van Straten, denkt dat het nog tot eind 2007 duurt voor alles onderzocht en in kaart gebracht is.
Rob Gosselink van onze vereniging houdt contact met de archeologen en laat zich uitgebreid voorlichten. Ook maakt hij regelmatig foto's.
Als het hele onderzoek is afgerond, zal hij een artikel hierover schrijven voor de Zwerfsteen.

Maria Schotman

-

Naschrift 2019:
E.e.a. is vastgelegd in het rapport van drs. K.C.J. van Straten - 'Plangebied Steenderdiek te Steenderen' 2010
Een korte samenvatting hieruit:
'Tijdens de opgraving zijn er enkele vuurstenen artefacten uit het Laat Paleolithicum gevonden, die mogelijk zijn achtergelaten door mensen die hier een tijdelijk jachtkamp hadden.
Tevens is er een urnenveld uit de Vroege IJzertijd aangetroffen met dertig graven of (delen van) randstructuren van graven. Hierbij werden 12 urnen in meer of minder complete staat gevonden.
Tevens werd een drietal kuilen vol aardewerk uit de Midden of Late IJzertijd aangetroffen. Tenslotte werd er een boerderijplattegrond uit de Middeleeuwen aangesneden met daarbij een drietal waterputten en enkele spiekers.'